Vier seizoenen in ons programma. De perfecte aanleiding om theatermaakster/auteur Ellis Meeusen te vragen om vier columns te schrijven. De eerste schreef ze naar aanleiding van de laatste zomervakantiedag.

Ellis Meeusen

het is de laatste avond van de zomervakantie
en ik zit met mijn vader en jongste broer
op het terras van een pita-zaak
vlakbij de lagere school waar ik als kind ging

ik ben als eerste gearriveerd
op dat terras
wat eerder een zeldzaamheid is
-in een stiptheidsrangschikking
van mij, mijn vader en mijn broertje
beland ik niet op de eerste plaats-
en ik heb dus eerst
-met licht ongeloof-
het terras afgespeurd naar hen
en daarbij gezien dat er aan de deur van de zaak
een papier hangt met
BANCONTACT DEFECT
wat ik meld aan mijn vader
wanneer die als tweede arriveert
ik zeg dat ik niet zo veel cash bij heb
mijn vader lacht een beetje
en zegt
dat hij eigenlijk niet denkt
dat die bancontact écht stuk is

ik denk even na
begrijp wat hij bedoelt
en zeg
dat het natuurlijk wel gewoon kan
dat die bancontact écht stuk is

mijn jongste broer had gevraagd
of we naar die pita-zaak konden gaan
op de laatste dag van de zomer
omdat hij een beetje afleiding nodig had

een paar weken eerder
was namelijk bij mijn broer ontdekt
dat hij een zeldzame afwijking aan zijn ogen heeft
een defect aan zijn lenzen
die steeds meer gaan uitpuilen
waardoor hij de wereld rondom
vervormd en minder en minder scherp kan zien
tot zijn zicht
en dus de wereld
uiteindelijk zouden verdwijnen
en om dat tegen te gaan
onderging hij een paar dagen voor die laatste zomeravond
een operatie
aan zijn slechtste oog
door een gespecialiseerde oogarts
die het uitpuilen moest stabiliseren
daarna was er een verbandlens
op zijn oog gezet
en zolang die er zat
mocht hij niet douchen
niet in zijn ogen wrijven
en niet naar artificieel licht kijken
en na een paar dagen was hij zo triest en verveeld
dat hij had voorgesteld om naar die pita-zaak te gaan
omdat hij dus een beetje afleiding nodig had

ik had gezegd dat ik wel mee wou
en mijn vader had ook gezegd dat hij wel mee wou
maar alleen als we niet te laat gingen
want hij moest de volgende dag weer naar school
mijn vader is leerkracht wiskunde
in het middelbaar onderwijs
wat wellicht voor een deel de nuchterheid verklaart
waarmee hij zei
dat hij niet dacht dat die bancontact écht stuk was

hij is dat niet altijd geweest
leerkracht wiskunde
mijn vader werkte tot zijn tweeënvijftig
voor een energiebedrijf
als IT-programmeur
een job waarbij ik mij als kind
eigenlijk helemaal niets kon voorstellen
-nu nog steeds niet eigenlijk
maar dat moet ook niet
want hij doet het niet meer-

op zijn tweeënvijftigste fuseerde dat energiebedrijf
met een ander energiebedrijf tot een nieuw energiebedrijf
en waren er te veel werknemers in het bedrijf
waardoor mijn vader mocht vertrekken
en besliste om leerkracht wiskunde te worden
waarbij hij volgens mij een tweede adem vond
en volgens zichzelf een tweede adem en een chronisch slaaptekort
waardoor we niet te laat mochten gaan eten

dus was ik om vijf uur
op de laatste zomeravond
of ja bijna avond
naar het terras van de pita-zaak gefietst
om niet te laat te gaan dineren
wanneer mijn broer als laatste arriveert

raakt ook hij betrokken
in het gesprek of die bancontact nu echt stuk is
-wat hij best afleidend vindt-
en wanneer ik na het eten
naar het toilet loop
door de glazen deur naar het terras
zie ik
dat het bancontact defect-papier aan die deur
geplastificeerd is
wat natuurlijk
een extra argument is
voor het vermoeden van mijn vader
maar ik besluit
dat hij ook niet alles hoeft te weten
en zo is het amper acht uur
wanneer ik op de laatste zomeravond
weer naar huis fiets
over het fietspad waarop ik als kind
naar de lagere school fietste
het fietspad waar vanaf de dag erna
weer kinderen zouden fietsen
met grote boekentassen
richting mijn oude school
waarvan ik mijn hele lagere schooltijd had gedacht
dat ik er mijn hele leven zou zijn
want ik wou niets anders worden
dan juf
op mijn eigen school
want dat was het enige beroep
waarbij ik mij echt iets kon voorstellen
omdat ik het de hele dag voor me zag
en het leek me nog wel leuk
om te doen

na de lagere school
ging ik naar de middelbare school
en mijn hele middelbare schooltijd lang
wou ik niets anders worden
dan leerkracht
op die middelbare school
ik wou altijd precies worden
wat ik voor mij zag
wat ik mij kon voorstellen
en toen studeerde ik af op die middelbare school
en wist ik het eigenlijk totaal niet

en misschien had iemand toen tegen me moeten zeggen
wacht maar tot je het weet
je bent tenslotte nog maar achttien
of ik had dat vooral hard genoeg tegen mezelf moeten zeggen
maar dat gebeurde niet
en toen
ben ik in een vlaag van verstandsverbijstering
geneeskunde gaan studeren

en ik zou daar heel veel over kunnen vertellen
veel te veel voor deze al erg lange anekdote
dus ik maak hier even een shortcut:
na vier jaar geneeskunde
na het behalen van mijn bachelordiploma
en dan dus ook nog mijn eerste masterjaar
ben ik gestopt

ik stopte
en ging naar de toneelschool in leuven
en na mijn afstuderen aan de toneelschool
ben ik voor een stukje docent geworden op die school
en zo ben ik alsnog gebleven
op de laatste school waar ik les heb gevolgd

sinds ik les geef
op de toneelschool in leuven
kijk ik ook elk jaar mee naar de toelatingsproeven
en een paar dagen voor die laatste zomeravond
in de pita-zaak
was er op de laatste toelatingsproef
voor het academiejaar zou beginnen
een meisje geweest
dat hele mooie dingen toonde
werd toegelaten
en toen zei
he wel vervelend
ik ben ook geslaagd voor de toelatingsproef geneeskunde
en mijn ouders zouden graag hebben dat ik dat ga doen
en zeggen dat ik dan daarna nog altijd naar de toneelschool kan
en ik snap dat
die dingen worden meestal gezegd
vanuit liefde en bezorgdheid
maar ik blijf het toch vreemd vinden
dat nooit eens iemand zegt
doe die kunstopleiding maar
en als dat niet lukt
of niet je ding is
dan kan je daarna nog altijd geneeskunde gaan studeren

ik praatte toen kort met haar
met het meisje
probeerde in een paar pasklare zinnen
iets te weerleggen
uit te leggen hoe het voor mij was gelopen
maar dat gaat natuurlijk niet
want het zijn haar ouders
en het is haar beslissing
en daarna vertrok ze

ik bleef achter
met het gevoel
dat ik het niet goed had kunnen uitleggen
dat ik in één zin het belang willen vatten
maar die ene zin niet kon vinden
omdat ik denk dat het antwoord geen zin is
en net dat is heel moeilijk uit te leggen

sinds ik gestopt ben met geneeskunde
lig ik met dat belang hebben vaak in de knoop
omdat het zo vaak in vraag wordt gesteld
en het antwoord dan bijna altijd is
ga maar eerst geneeskunde doen
die kunstopleiding kan erna nog
of omdat
als je op een feestje vertelt
dat je oogarts bent
een hypergespecialiseerde oogarts
die uitgepuilde lenzen herstelt
wat voor heel weinig mensen heel veel betekent
het antwoord is
wauw
wat goed dat jij dat kan
maar
als je op datzelfde feestje zegt
ik ben theatermaker
ik schrijf en maak dingen
die dan heel af en toe
iets voor iemand betekenen
het antwoord vaak is
en wat is dan je echte job?

dat denk ik allemaal
terwijl ik op die zomeravond
na de pita-zaak
langs mijn oude school fiets

het meisje zal een aantal dagen later
niet aan de toneelschool beginnen
en zal dus wellicht
geneeskunde zijn gaan studeren
en op de banken in de klassen
van mijn oude school
zullen vanaf morgen
weer allemaal kinderen zitten
om te luisteren naar een juf of meester
die iets net zo vaak uitlegt
tot iedereen het snapt
en om op vragen te antwoorden
als wat wil je later worden

met
bakker
of brandweer
of diepzeeduiker
of juf
of meester
waarop die juf (of meester) dan zal zeggen
dat kan ik me heel goed voorstellen
en een enkeling misschien
iets anders
waarbij de juf zegt
daar kan ik me niets bij voorstellen
maar leg het me maar uit
dan begrijp ik het misschien
zoals
programmeur in een energiebedrijf
dat op je 52 e zal beslissen
dat je mag vertrekken
waarna je wiskundeleerkracht kan worden
of
arts gespecialiseerd in uitpuilende ooglenzen
niet onmisbaar in de wereld
maar heel belangrijk voor mijn broer
of
theatermaker
maar ik doe eerst even een omweggetje
langs geneeskunde
of
hersteller van bancontacttoestellen
die gewoon al heel erg lang defect zijn