Vier seizoenen in ons programma. De perfecte aanleiding om theatermaakster/auteur Ellis Meeusen te vragen om vier columns te schrijven. Deze schreef ze voor de winter.

Ellis Meeusen

twee jaar geleden
maakte ik op dit moment
met de trein een reis door europa
drie weken met de trein
alleen
langs italie, frankrijk, spanje en dan weer frankrijk

en tijdens die reis werd ik
alleen in een stad die ik niet kende
blijkbaar een soort canvas
voor alle mensen die zich ook een beetje alleen voelden
in een stad die zij wel kenden
wat lastiger is denk ik
je alleen voelen in een stad die je kent
dan in een stad die je niet kent

er was bijvoorbeeld een vrouw op het kerkhof in turijn
die naast me kwam zitten
en verzuchtte dat ze zo van de kerkhoven in parijs houdt
die zijn zo groot
zei ze
dat ik erop zou kunnen sterven

of er was een oude violist in een café in toulouse
die vertelde hoe hij van servië
naar toulouse verhuisde
om bij het nationaal orkest te spelen
en nooit meer terug ging
en die me op het einde van de avond zijn kaartje toeschoof
waar niets anders op stond dan
miroslav, violoniste

of de argentijnse ober in het piëmontese restaurant
waar ik drie avonden op rij ging eten
en mijn boek lezen
die tijdens zijn werk
de hele tijd kwam verzuchten hoeveel liever hij zijn boek zou lezen
dan te moeten opdienen in dat kleine restaurant met superlekkere pasta
een dikke thriller
die achter de kassa verstopt lag
en die als de laatste klanten bediend waren
bij mij kwam zitten
de ober
om in gezelschap zijn ragout op te eten
en over argentinië te vertellen
dat hij achtenveertig jaar geleden
verliet voor italië
waarbij hij foto’s toonde van de watervallen
vlakbij het huis waar hij opgroeide
waarbij het heldere water van de stilstaande waterval op de foto
weerspiegelde in zijn ogen
terwijl hij zei dat het gemis wel meevalt
dat italië zijn thuis is
dat er nu skype is en smartphones
en dat hij één keer per maand zijn moeder belt

of er was inga
een vrouw in madrid
die mij aansprak met de vraag
of ik misschien russische was
waarop ik vroeg of ik er misschien russische uitzag
het zou kunnen
zei ze
en dat ik een gezicht heb dat van veel landen zou kunnen zijn
of nee toch niet
van dat russich
zei ze dan
daarvoor loop je niet recht genoeg
met een blik op mijn bovenrug
ik vond dat erg vrijpostig
waarschijnlijk vooral omdat het waar is
het is in elk geval iets dat mijn moeder ook altijd zegt
waarna inga vroeg waar ik naartoe ging
ik zei dat ik op dat moment op weg was naar het reina sofia museum
het was mijn laatste dag in madrid
en ik had beseft
dat ik die hele reis lang
echt alleen maar gewandeld had
of op de trein had gezeten
of in cafés of in restaurants
en dus plots op de laatste dag voor mijn terugreis
had bedacht wel nog naar een museum te willen
inga knikt
en vroeg of ze mee mocht
ik zei dat het museum niet van mij was
dus natuurlijk mocht ze mee
onderweg vroeg ik of zij russische is
ja
zei inga
geboren in sint-petersburg
maar ik woon al achttien jaar in madrid
zowat jouw leven
ik vroeg of ik er achttien uitzag
omdat ik dat ook twee jaar geleden
al tien jaar niet meer was
het zou kunnen
zegt ze
behalve als je praat
dan lijk je ouder
ze vraagt waar ik geboren ben
antwerpen zeg ik
waarna ze zonder aarzelen rubens knikt
en daarna dat ze kunst studeerde
en nu russische toeristen gidst
in het prado
maar dat er door de pandemie
(die twee jaar geleden nog volop bezig was)
al twee jaar geen toeristen kwamen
en voor ik kan vragen wat ze dan al twee jaar lang elke dag doet
vraagt inga of ik van picasso hou
want dat er anders aan het reina sofia maar weinig aan is
ik zeg dat ik guernica graag wil zien
goed
zegt ze
waarna ze me aan een moordend tempo door het museum loodst
zodat we vijf minuten later
recht voor het bombardement op guernica staan
wauw zeg ik
ik hou niet zo van picasso
zegt zij
maar dit schilderij is wel oké
oh en je mag geen foto’s nemen
slim gezien
want iedereen koopt dan toch een kaartje in de museumshop
we kijken naar guernica
zonder foto’s te nemen
en dan draai ik mij om
aan de andere kant van de zaal waar guernica hangt
hangen allemaal schetsen van the weeping woman
de huilende vrouw met de zakdoek
een schilderij dat picasso in hetzelfde jaar als guernica maakte
en dat hij niet goed vastgelegd kreeg
de huilende vrouw
waardoor hij tussen mei en oktober 1937
bijna obsessief
zesendertig versies van het schilderij maakte
dat lees ik op het bordje naast de schetsen
en wanneer ik daarvan opkijk
is inga weer verdwenen
waardoor ik op mijn eentje de uitgang moet zoeken
langs de museumshop
waar ik een kaartje van de guernica koop

de dag na de ontmoeting met inga
begin ik aan de terugtocht
van de reis
waarbij ik weer een nacht in toulouse doorbreng
en aangezien ik miroslav niet kan opzoeken
omdat er geen contactgegevens op zijn kaartje staan
breng ik een groot deel van die laatste avond alleen door
aan de oevers van de garonne
de rivier die door het midden van toulouse stroomt
en waarin je de hele stad weerspiegelt ziet als het donker wordt
inclusief de rode ledlampen aan de oever
een kunstwerk
dat de zin
going from nowhere
coming from nowhere
vormt
wat ik een weinig optimistische zin vind
om aan je oever te hangen
zeker omdat toen ik er zat
aan de oever
de ledlamp die coming vormt uitviel
en er dus going from nowhere from nowhere stond
wat me wel heel veel nowhere leek
no where
nergens

de maanden erna en nu nog steeds moest ik veel aan die reis terugdenken
op onbewaakte momenten
aan de ober met zijn thriller
aan of de vrouw van het kerkhof nog eens in parijs geweest zou zijn
aan of miroslav ondertussen gevonden zou willen worden
aan hoe moeilijk zelfs picasso het vindt om verdriet te schilderen
aan of inga ondertussen weer echt haar dagen in het prado doorbrengt

en in de afgelopen weken
moest ik vaak
aan die zin op de oever denken
als ik me wat verloren voelde
in de drukte
in het donker van de winter
in de grilligheid van nieuws, berichten en filmpjes
in verdriet bij mezelf
bij anderen
in de wereld
in de snelheid van een stad die ik goed ken
en waar ik me soms toch alleen voel

ik denk dat ik die zin zo pessimistisch vond
omdat ik toen zo goed wist waar ik vandaan kwam
en waar ik naartoe ging
daar aan die oevers
ik kwam van madrid
en ging naar huis
en besefte achteraf
hoe dat voor zoveel mensen zo anders is
bijvoorbeeld voor miroslav
bijvoorbeeld voor inga
toen
nu
hier
daar
aan hoe die zin misschien dan wel troost
en zegt
we weten allemaal wel eens niet meer waar vandaan
en waar naartoe

of misschien staat die zin er wel helemaal niet meer
dacht ik toen
viel na de coming
ook de going uit
en daarna de twee froms
zodat er alleen nog nowhere staat

en toen bedacht ik
dat nowhere
ook gewoon now here
nu
hier
is
in elk
nowhere
zit
nu hier
en gelukkig vaak met elkaar
en soms is dat alles wat er is