Vier seizoenen in ons programma. De perfecte aanleiding om theatermaakster/auteur Ellis Meeusen te vragen om vier columns te schrijven. Deze schreef ze voor de herfst.

Ellis Meeusen

vorige maand overleed mijn italiaanse buurman
het was eigenlijk niet echt mijn buurman
maar de buurman van mijn ouderlijke huis
het huis waar ik opgroeide
en waar mijn moeder nu nog steeds woont
het was wel een echte italiaan
dat weet ik het zeker
omdat hij het ooit vertelde
maar misschien wel vooral
omdat ik er een heel groot deel van mijn leven naast geslapen heb
naast de buurman
en dan bedoel ik niet echt naast-naast
want daar lag zijn vrouw al
dus dat was heel vreemd geweest
maar we hadden aanpalende slaapkamers
in onze buurhuizen
mijn slaapkamer
in dat huis waar nu mijn moeder woont
werd enkel door een dunne muur gescheiden
van de slaapkamer van de italiaanse buurman
en zijn vrouw
en ik heb hen vaak gehoord
omdat ze nogal een luid huwelijk hadden

als ik italiaans zou hebben gekund
had ik in de twintig jaar
dat ik in dat huis gewoond heb
en in die slaapkamer geslapen heb
een soort langlopende privé-soap gehad
waarin zij elke avond een scène in de slaapkamer speelden
ruzie of hartstocht
dat kon ik niet altijd goed onderscheiden aan de andere kant van de muur
maar zeker wel altijd in het italiaans

ergens rond mijn achttiende verjaardag stierf de vrouw van de buurman
-de buurvrouw dus-
en werden de live conversaties vervangen
door italiaanse televisie
die steeds luider werd
naarmate het gehoor van de buurman
achteruit ging
en naarmate het slaap-waakritme van de buurman
steeds minder afgelijnde cycli kende
ook steeds minder uit ging
die televisie
tot vorige maand dus
waarbij ik me dan voorstel dat er iemand
het huis moet zijn binnengekomen
de buurman vond
de televisie uitzette
en hoe het dan plots heel erg stil was
in dat italiaanse huis
omdat de stilte nadat er iets wegvalt altijd stiller is dan de stilte ervoor

de avond van zijn overlijden
kreeg mijn moeder een whatsapp van de andere buurman
de buurman aan de andere kant van het huis van mijn moeder
en zij whatsappte het vervolgens naar mij
en ik las het
en voelde hoe er in mijn borst
precies een blokje kantelde
ik besef dat dat als een weinig specifiek gevoel klinkt
maar ik denk niet dat ik het anders kan omschrijven
het was alsof er een steentje omviel
waarbij ik dacht
oh ja
dat kan natuurlijk want van sommige mensen verwacht je gewoon niet dat ze kunnen sterven
en ik denk dat ik dat had met de buurman

niet omdat het een uitzonderlijke of toegewijde buurman was
dat was het eigenlijk helemaal niet
het was een man die best vaak boos was
hij was bijvoorbeeld vaak boos omdat wij
-mijn broers en ik-
het laatste stuk van de straat op het voetpad reden
met de fiets
langs zijn huis
om tot bij ons huis uit te komen
natuurlijk omdat dat eigenlijk niet mag
op dat voetpad rijden met de fiets
maar ik denk vooral
omdat hij gewoon ook vaak op dat voetpad stond
altijd eigenlijk
op dat voetpad stond
en hij het misschien wel een beetje vervelend vond
dat hij dat moest delen
en hij vond het ook heel vervelend bijvoorbeeld
dat er vaak ballen
-voetballen, basketballen-
van mij en mijn broers
in zijn tuin terecht kwamen
die hij als protest niet altijd teruggooide naar onze tuin
of eigenlijk wel altijd teruggooide
maar soms gewoon eerst lek stak
en dan pas teruggooide
en dat is natuurlijk wel echt niet vriendelijk
om het dus voorzichtig te zeggen:
het was niet iemand die altijd met veel mededogen
naar de mensen die hem omringden keek
en ondanks dat
-de ballen en het voetpad-
voelde ik dus de avond van het overlijden en de whatsapp toch dat blokje kantelen
en ik denk dat dan vooral te maken had
met het feit dat de buurman
heel erg lang een vanzelfsprekend deel van mijn leven is geweest
waar plots een einde aan kwam
het soort einde
waarvan je weet dat het definitief kwijt is
en je het
ondanks zorgvuldig zoeken
nooit meer gaat terugvinden

wanneer ben je eigenlijk een deel van elkaars leven?
dacht ik toen
na dat kantelende blokje
zouden we bijvoorbeeld in elkaars
hypothetische biografieën komen
de buurman en ik
en zijn we dan een deel van elkaars leven?
ik kan me wel voorstellen dat er in mijn biografie
een paragraafje zou staan over het temperament
in de slaapkamer naast de mijne
en misschien in de zijne iets over de ballen en het voetpad

jammer dat ik dat nooit gezegd heb
dacht ik daarna
dat ik nooit gezegd heb
he, jij komt wel in mijn biografie
want misschien had dat voor mildheid gezorgd af en toe
misschien zou dat er voor zorgen dat we elkaar sowieso wat milder bekijken
het besef dat we de hele tijd elkaars biografie in en uit lopen

terwijl ik dat allemaal dacht
en nog steeds mijn smartphone in mijn handen had
waarop de whatsapp was toegekomen
besefte ik
dat ik iets was gaan doen
wat ik wel vaak doe in dit soort situaties
of eigenlijk gewoon in mijn leven:
ik was gaan google mapsen
wat wil zeggen dat ik
google maps had geopend
en had ingezoomd tot ik het huis
van de buurman
in google streetview
kon zien
naast het huis van mijn moeder

en ik zeg nu dat ik dat vaak doe
en dat is zo
ik vind het heel rustgevend om ‘rond te rijden’
op google maps
ik zoek heel vaak plekken al op
op google maps
voor ik er naartoe ga
zodat ze al een beetje vertrouwd voelen als ik er ben
of ik heb bijvoorbeeld nachtenlang rondgereden in de buurt van de mont ventoux
toen ik een theatervoorstelling aan het schrijven was
die zich in die buurt afspeelde

ik denk dat ik toen ging google mapsen
omdat ik wou kijken of er iets veranderd was
nu de buurman er niet meer was
maar dat was natuurlijk niet
het huis ligt er in volle zon
in een opname uit juli 2022
naast het huis van mijn moeder
en aan niets is te zien
dat de bewoner van het huis
die dag overleden was

en toen ontdekte ik
bij het google mapsen van het huis van de buurman
dat je ook de eerdere beelden
kan bekijken
die google maps genomen heeft
rechts bovenaan
in streetview
kan je ‘meerdere datums bekijken’
en dan zie je alle opnames
uit de geschiedenis van google streetview

van de straat van mijn moeder
zijn er acht
de recentste opname in juli 2022
de oudste in april 2009

er verandert heel weinig
bij het klikken door de opnames
de straat blijft de straat

maar er kantelde weer iets in mijn borst
als ik bij het beeld van april 2009 kom
want op dat beeld
daar staat hij op
de italiaanse buurman
ontspannen tegen de gevel van het huis geleund
op het voetpad
en met geblurd gezicht kijkt hij recht in de google streetviewcamera
denkt waarschijnlijk
wat is dat nu weer
-maar dan luider en in het italiaans-

en dat beeld
dat zich in een soort tijdsvacuüm lijkt te bevinden
tussen verleden, heden en toekomst in
maakte mij plots heel erg mild
voor de italiaanse man op het voetpad in 2009
voor het huis dat nu wellicht verkocht en verbouwd zal worden
waarvan op google maps bijna niets te merken zal zijn
behalve misschien een te koop bordje aan het raam
een werfcontainer voor de deur
als er net op die momenten nieuwe opnames worden gemaakt
en daarna zullen er nieuwe mensen ingetrokken zijn
achter dezelfde gevel
die ik misschien ooit zal ontmoeten
als ik bij mijn moeder op bezoek ga
waartegen ik dan kan zeggen
hallo
en welkom
wat fijn dat jullie in mijn biografie komen