WAT.ER IS om te koesteren
’s Winters komt het met bakken uit de lucht, precies op het moment dat we naar buiten willen. ’s Zomers is het tegenovergestelde waar: lange periodes van droogte zorgen voor dorre gazons en het wassen van de auto zit er niet meer in. Ons klimaat verandert. Meer dan ooit wordt duidelijk: water is ons kostbaarste goed. Want water is ook maar wat er is. Tijd dus om samen zorg te dragen voor wat meer dan ooit van levensbelang is. Samen met de Gemeente Grimbergen wil Cc Strombeek je inspireren met hoopvolle verhalen.
Een beetje achtergrond
Veel regen, toch te weinig water? Gek maar waar: ondanks dat het vaak regent, staat België op de 23ste plaats van landen met de hoogste waterstress, zo blijkt uit cijfers van het World Resources Institute. Vlaanderen steekt er nog bovenuit als enige regio in West-Europa met extreme waterschaarste. Hoe dat komt? We wonen met velen op een kleine oppervlakte en hebben weinig zoet water om te verdelen. Door de klimaatverandering wordt dat evenwicht nog kwetsbaarder.
Het regent tegenwoordig anders dan vroeger: meer neerslag in totaal, maar vooral in de winter. In de zomer valt er juist minder regen en krijgen we vaker te maken met lange, droge periodes. Om ook tijdens die droge momenten voldoende water te hebben, is het belangrijk om regenwater goed op te vangen en op te slaan. Bijvoorbeeld in de grond of in regenwaterputten. Tegelijkertijd krijgen we steeds vaker korte, hevige regenbuien voor onze kiezen.
En dat is nog niet alles. In Vlaanderen is een groot deel van de grond verhard: gemiddeld 15%, en in Grimbergen zelfs 21%. Hierdoor stroomt regenwater snel weg richting de riolering in plaats van rustig de bodem in te sijpelen. Bij zware regenval raken de riolen overbelast. Maar ook in droge tijden is dat een probleem, want al dat kostbare regenwater spoelt weg naar de zee, in plaats van ons grondwater aan te vullen.
We kunnen natuurlijk niet bepalen hoeveel regen er valt, maar we kunnen wel zorgen voor minder verharding. Het Lokaal Energie- en Klimaatpact raadt aan om tegen 2030 per inwoner minstens één vierkante meter te ontharden. Voor Grimbergen zou dat betekenen dat er zo’n 39.860 m² extra ruimte komt voor water en groen.
En dan is er nog het hitte-eilandeffect. Stenen, asfalt en gebouwen houden warmte langer vast dan groene plekken. Daardoor is het in steden vaak een stuk warmer dan op het platteland, vooral tijdens de zomer. Door te ontharden en te vergroenen, zorgen we niet alleen voor meer water in de bodem, maar ook voor meer verkoeling.
Tot slot: ook onze Vlaamse waterlopen kunnen beter. Ondanks flinke verbeteringen de afgelopen jaren, haalt voorlopig maar 1 van de 195 waterlopen de Europese normen voor waterkwaliteit. Dat kan én moet beter.
En... Actie!
Hier begint de zee
Tien Grimbergse klassen van het zesde leerjaar bedachten inspirerende alternatieven voor de slogan ‘Hier begint de zee’ en maakten er sjablonen van. Op vrijdag 23 mei 2025 spuiten ze hun boodschappen met ecologische krijtverf bij zo veel mogelijk rioolputjes in Grimbergen. Een boodschap die oproept om stil te staan bij de kostbaarheid en kwetsbaarheid van water. Een ludieke manier om de inwoners van Grimbergen (én daarbuiten) duidelijk te maken dat gezond en drinkbaar water begint bij het schoonhouden van je omgeving. Wat je op de grond gooit, verdwijnt vaak in de riool. En dat afval komt uiteindelijk in de zee terecht.
i.s.m. Cultivers
Wat we al deden
Bekijk dit tussentijds verslag van wat er al gebeurde in kader van dit project.
Zeemaal, culinair theater dat je anders doet proeven
Kan je de wereld redden vanuit de keuken? Sien Vanmaele denkt alleszins van wel en demonstreert het in dit bijzonder theaterdiner. Op 24, 25 en 26 april in Den Douwe.
"Sien Vanmaele en Laika maakten met ZEEMAAL, een persoonlijke voorstelling én dinnershow ineen. Ze combineert poëzie met wetenschap, fantasie met feit, sentiment met het ontnuchterende. Hoe moeten we ons verhouden tot de veranderingen in ons klimaat? Sien Vanmaele doet met Zeemaal een weergaloze voorzet in een poging tot antwoorden hierop." — Juryrapport Theaterfestival
"Anders eten is anders leven, met die hoopgevende boodschap ga je naar huis. Een tripje naar de zee zal nooit meer hetzelfde zijn." — De Standaard (Charlotte De Somviele, Gilles Michiels)
Plastiek soep en waterwezens
Ook onze beeldende jeugdateliers leggen graag de focus op het belang van water.
Tijdens de wekelijkse ateliers komen waterplanten, watergedaantes, waterwezens tot leven. De cursisten maken voor hun creaties gebruik van wegwerpmaterialen en natuurlijk is de plastiek soep nooit ver uit de buurt.
We brengen alles samen in een kleine expo die te zien zal zijn in de inkomhal van Den Douwe, waar ook de voorstelling 'Zeemaal' plaatsvindt van 24 tot 26 april.
Op zaterdag 26 april om 16u was er een toonmoment om alle creaties in volle glorie te komen bewonderen.
Samen over water, een denkdag voor bedrijven
Samen met VITO en de Hi! site wordt er op donderdag 24 april een denkdag georganiseerd rond een integrale watervisie op bedrijventerreinen. Kan er onderling water gedeeld worden? Of met de naastgelegen landbouwer, die een watertekort heeft in de zomer? Kan afvalwater gezuiverd worden en gebruikt worden door een naastgelegen partner?
Een belevingscontainer van VITO strijkt een maand lang neer aan de Hi! site om bedrijven, bedrijventerreinwerkingen, architecten en ontwikkelaars te inspireren rond waterduurzame inrichting.
Terugblik vakantieworkshop 'Op je blote voeten'
Een beeldende workshop voor bewuste kinderen die een steentje willen bijdragen aan een wereld waar het fijn vertoeven is. Tijdens de krokusvakantie maakten deze kinderen hilarische badmatjes met eigen bedachte slogans die aanzetten tot zuinig watergebruik bij je thuis.
Drinkbare Maas
Naar aanleiding van de Week van het Water toonden we een documentaire over waterkwaliteit, Drinkbare Maas, op maandag 24 maart. Nadien volgde een nagesprek met Brecht Vermote van de Brabantse Kouters. Vervolg: een drinkbare Maalbeek? Misschien is die frisse duik in open water minder ver dan gedacht…
Waterwandeling
Op zaterdag 29 maart organiseerde de gemeente Grimbergen, in samenwerking met Regionaal Landschap Brabantse Kouters, een heuse 'Waterwandeling'. Er was een versie voor kinderen (2,8 km) en een voor volwassenen (6,8 km). Doorlopend werd het verhaal verteld achter de verbluffende make-over van het Beiaardpleintje.
Verder op het programma
Theaterstage: In het vaarwater van de waternimf
6-12 jaar
Theaterstage: Verdwijnen in een schilderij
10-14 jaar
Wat doet de gemeente?
De gemeente is volop bezig met de omgeving waterbewuster en -robuuster in te richten. Zo beschikt ze sinds 2024 over een hemelwater- en droogteplan, waarin een integrale watervisie werd opgemaakt. Waar kan er water vastgehouden worden? Welke gebieden zijn gevoelig voor wateroverlast? Daarnaast werd er een onthardingsstudie uitgevoerd, die toont waar er straten verhard zijn zonder dat dit noodzakelijk is. Met beide plannen gaat de gemeente aan de slag om ruimte te maken voor wateropvang en om lokaal op openbaar domein te ontharden. Minder verharding, dat is meer water, groen en verkoeling. Ook de heraanleg van wegen gebeurt niet meer zoals vroeger: er wordt gekeken waar het water ter plaatse kan infiltreren of, indien dit mogelijk is, opgevangen kan worden of in een aparte riolering kan vloeien.
Daarnaast maakt de gemeente actief werk van het herstellen en versterken van haar natuurgebieden, waaronder natte natuurgebieden binnen o.a. het project Water+Land+Schap en Groene Noordrand. Benieuwd wat dit inhoudt? Meer info krijg je tijdens de waterwandeling.
Wat kan ik doen als burger?
Let op wat je in de riolering op straat gooit. Hierin wordt zuiver regenwater opgevangen, dat niet gezuiverd wordt. Je sigarettenpeuken of vuil water na de grote kuis horen hier dus niet thuis. Waar dan wel?
Doe mee aan het VK Tegelwippen, al is het maar één vierkante meter. Heb jij overbodige verharding in je tuin die je kan uitbreken?
Water ter plaatse opvangen of in de grond laten insijpelen is noodzakelijk. Kan jij hier in je tuin werk van maken?
Vergroen; groot of klein. Geen idee wat te planten? Vraag advies aan een Tuinranger.
Dit project zou nooit tot stand zijn gekomen zonder de steun van onze verschillende partners: Gemeente Grimbergen, Cultuurcentrum Strombeek, VITO en Hi! site, waarvoor veel dank. Samen springen we verder.
Gerealiseerd met de gewaardeerde steun van de provincie Vlaams Brabant en Brussels Airport Fund, beheerd door de Koning Boudewijnstichting.