Boekverfilming The Lost Daughter
Is het boek altijd beter dan de film?
Als fervent lezer word je waarschijnlijk wel eens verleid om naar een verfilming te kijken van een goed boek. De verwachtingen zijn altijd hoog gespannen, ook al besef je dat zelf niet altijd. Als lezer heb je al een robottekening gemaakt van alle personages en als die niet overeenstemmen met de acteurs op het scherm, kan dat al teleurstellend zijn. Eigenlijk weet je al te veel en maakt die voorkennis dat de lat hoog ligt.
Toch zijn sommige boeken bij uitstek geschikt om zich te laten vertalen naar het witte doek. De boeken van Elena Ferrante waren al de basis voor de serie My brilliant friend en nu besloot Maggie Gyllenhaal haar novelle Le figlia oscura te verfilmen als The Lost Daughter.
Desalniettemin zijn Ferrantes verhalen geen evidente keuze om om te schakelen naar beeld. Haar verhalen zijn bijna verstoken van actie, maar steunen op een langzame ontrafeling van de psyche van haar personages. Als er al iets gebeurt, is het vooral om te kaderen waarom de personages zich op een bepaalde manier gedragen.
Bij de verfilming zijn daarom drie elementen cruciaal om dit project te laten slagen: de keuze van de hoofdactrice die met haar mimiek meer kan vertellen dan met duizend woorden, de dialogen en de setting die de juiste sfeer moet weergeven.
Olivia Colman
Maggie Gyllenhaal koos voor haar debuut als regisseur een actrice die de laatste jaren al veel lof kreeg, Olivia Colman. Ze speelde al meerdere Engelse koninginnen (The Queen en The Favourite), maar kruipt hier in de rol van Leda Carusa. ‘An unnatural mother’, zoals ze zichzelf in de film noemt. De rol lijkt haar op het lijf geschreven. In de beste scènes van de film gebeurt er namelijk niets; het is haar blik en gelaatsuitdrukking die boekdelen spreekt.
Vakantie in Griekenland
De setting in een Grieks vakantieland vormt het tegenwicht voor een verhaal over wat het betekent om moeder te zijn. De strandbeelden, het dansfeest en de terrasjes contrasteren met het gewichtige thema van de film. De setting is meer dan decor. Vakantie en verandering van omgeving wordt hier als vanzelf de plek voor introspectie. De achtergrond van het Griekse vakantiedorp maakt het verhaal voor de kijker (en de lezer) wat lichter verteerbaar. Voor de film is het uiteraard eveneens een dankbaar filmisch en beeldrijk gegeven.
‘Lost in translation’
The Lost Daughter is een dubbele vertaling: één van taal naar beeld en één van Italiaans naar Engels. In beide vertalingen gaat er iets verloren en wordt er iets toegevoegd. Zo betekent de Engelse titel ‘de verloren dochter’ terwijl de Italiaanse titel eerder vertaald zou worden als ‘de verborgen dochter’ (dat is ook de Nederlandse titelvertaling van de roman). Een subtiel verschil, maar wel één die de interpretatie van het verhaal kan veranderen…
Maggie Gyllenhaal heeft een meeslepende, sterke film gemaakt, die dan ook niet toevallig drie maal genomineerd is voor een Oscars, waaronder één voor Olivia Coleman als beste actrice. Maar het antwoord op de vraag ‘Is het boek beter dan de film?’ blijft ja. Keer op keer zal de fantasie van de lezer verstoord en gebruuskeerd worden bij een verfilming. Daarom is ons advies: laat je bekoren door deze prachtfilm met een perfect gecaste Colman en lees daarna het boek om het personage nog meer diepgang te geven.