“Het is een cadeau om deel uit te maken van een troostrijk verhaal”

di 19.05.20 — Maren Moreau

Titus De Voogdt en Dominique Van Malder over ‘Pied de Poule’.

Al vijftien jaar heeft Studio Orka een patent op grootse locatievoorstellingen over het kleinmenselijke. Het collectief van ontwerpers en acteurs, legt met hun werk vaak een vinger én tegelijkertijd een zalf op de wonde. Jeukend maar vooral helend. Met ‘Pied de Poule’ maakten ze een voortelling over de verhouding tussen de binnen-en buitenwereld, net wanneer die onder druk kwam te staan. Maar één ding is zeker: de spelgoesting knettert als nooit tevoren. Wij spraken met speler Titus De Voogdt en artistiek adviseur Dominique Van Malder.

‘Pied de Poule’ gaat over de spanning tussen de binnen-en buitenwereld. Hoe manifesteert zich dat in het stuk?

Dominique: De buitenwereld drukt op alle personages. En dat veruiterlijkt zich. Het is grappig om te zien hoe de ene mens anders omgaat met de druk van buitenaf dan de andere. De ene wil er fantastisch uitzien, de andere laat het allemaal hangen. De ene vlucht in een fantasiewereld, de ander in zijn werk. Het is mooi om te zien wat dat innerlijk met de personages doet. En hoe hun onderlinge band, zonder dat ze het beseffen, de maïzena is om met die druk om te gaan.

In de voorstelling vormen de personages een identiteit door zich te verkleden. Wat verbergen jullie soms onder maskers of mantels?

Dominique: Het voordeel van toneel spelen is dat je af en toe een masker mag opzetten. Theater is mijn masker. Om eens niet mezelf te moeten zijn. Daarom doe ik het ook zo graag.

Titus: Ik denk dat ik niet zo vaak een masker opzet of ik ben er mij alleszins niet bewust van. Maar als ik er één zou hebben, dan is het humor. Het is een manier voor mij om bij de waarheid uit te komen.

De onderlinge band tussen mensen is de maïzena om met de druk van buitenaf om te gaan.

Dominique Van Malder

Jullie raken met het stuk ook een kwetsbaar thema aan: anorexia. Op welke toon wilden jullie daarover praten?

Titus: Dat was niet evident, want anorexia is een heel complex gegeven. Het kan heel uiteenlopende oorzaken en vormen hebben. Het is een gevoelig thema om daar iets juist over te zeggen. Dus we wilden vertrekken vanuit de onmacht van de mantelzorgers, de mensen die errond staan. Die kunnen soms moeilijk begrijpen wat iemand met anorexia drijft. Omdat die persoon het zelf meestal ook niet bewust kan uitleggen. We spelen de voorstelling voor de eerste keer voor kinderen ouder dan tien jaar. Daar leent de thematiek zich toe en zo konden wij ook eens uit een ander vaatje tappen. Het is een matuur stuk geworden.

Het personage Wilfried, gespeeld door Steven Beersmans, probeert naast kleren ook mensen op te lappen. Herkennen jullie die behoefte om mensen te willen herstellen?

Dominique: Eigenlijk wel. Mensen komen vaak naar mij om getroost te worden. Dat was zo tijdens Radio Gaga (televisieprogramma op Canvas) maar ook daarvoor al. Ik maak al jaren theaterprojecten met psychiatrische patiënten en daardoor nemen mensen je snel in vertrouwen om hun verhaal te doen of uit te huilen. Maar ik heb dat zelf ook nodig als mens. Troosten is niet: een schouderklopje geven en naar de volgende gaan. Het is fijn als het een wisselwerking wordt, zodat je er zelf ook iets aan hebt.

Titus: Ik sta niet zo bekend als een openlijke trooster zoals Dominique en zijn kompaan Joris Hessels. Misschien omdat het televisiepubliek mij vooral kent als de slechterik (lacht). Maar ik ben het des te meer in mijn sociaal leven.

Hoe zouden jullie de dynamiek in deze ploeg omschrijven?

Dominique: We zijn eigenlijk een beetje een circusfamilie. We gaan op tournee langs verschillende locaties en leren elkaar zo heel goed kennen. Je hebt zoveel verschillende types van mensen en spelers binnen Studio Orka, dat is het fijne. Maar er is een enorme klik. Dat is ook nodig. Je weet dat het een serieuze tocht wordt maar aan het einde van de berg is het uitzicht zo schoon. We worden op die manier veel meer dan collega’s.

De Morgen schreef in een recensie: de mildheid van deze voorstelling werkt helend. Zijn jullie door al die jaren spelen en maken zelf milder geworden tegenover de mens?

Titus: Ik heb in al die tijd enorm veel bijgeleerd over de mens. Dat komt door de thema’s die Martine Decroos (oprichtster Studio Orka) aanbrengt. Het zijn vaak onderwerpen waar ik zelf nog niet mee in aanraking kwam, zoals bijvoorbeeld anorexia. Door daar research over te doen en daarover te praten met collega’s, merk ik dat ik telkens een nieuw inzicht verwerf. Dat is elke keer een bouwsteen aan je ziel. Ik weet dus niet of het mij milder heeft gemaakt maar het heeft mijn blik op de wereld in ieder geval wel verruimd.

Wij zijn als een hechte circusfamilie.

Dominique Van Malder

Dit jaar viert Studio Orka zijn 15 de verjaardag. Wat heeft het jullie persoonlijk cadeau gedaan?

Dominique: Dat we deel mochten uitmaken van een troostrijk verhaal. Met geen enkel ander gezelschap krijg ik zoveel reacties van het publiek. Zo kreeg ik een bericht van een man die na een voorstelling van ons besloot om na tien jaar weer contact op te nemen met zijn broer. Het mooiste cadeau is dat we schone verhalen mogen vertellen en daarmee iets kunnen betekenen. En wat ik ook leuk vind… Het Studio Orka-verhaal begon ongeveer vijftien jaar geleden en nu kunnen onze eigen kinderen er ook eindelijk van genieten.

Titus: En naast de voorstellingen die we spelen, zijn er zovele uren van plezier, camaraderie en familiegevoel geweest. We kwamen op zoveel plekken in binnen-en buitenland, we hebben zoveel stoten meegemaakt, we hebben gelachen, gedanst maar ook miserie meegemaakt. En dat zijn dingen die je normaal niet associeert met je werk. Daarvoor ben ik Studio Orka heel dankbaar.

Jullie voorstellingen bieden troost maar schuwen de hardheid van het leven niet. Hoe proberen jullie de wereld voor jullie kinderen te kaderen?

Titus: Ik probeer gewoon zo eerlijk mogelijk te zijn. De dingen uit te leggen zoals ze zijn, zonder ze te verbloemen. Je kan natuurlijk niet alles uitleggen aan kinderen maar heel veel dingen wel. Ik heb de indruk dat mijn kinderen daar nogal nuchter mee omgaan. Want ze voelen het wanneer je iets mooier probeert voor te stellen dan het is.

Dominique: Ik probeer ook eerlijk te zijn maar wel de juiste manier te vinden om dingen aan te brengen. Dat is de kunst: eerlijk zijn maar daar een goed gesprek aan koppelen waar je ook troost en hoop uit put. De wereld is soms hard en daar moeten we over kunnen babbelen. Maar er is ook genoeg antigif: in de vorm van een hobby, in een wandeling, in een voorstelling van Studio Orka. Er zijn genoeg schone dingen in het leven die als tegenwicht kunnen dienen.